Hindistan’ın Ay İnişi: Bilim İçin Muhteşem Bir Başarı ve Kazanç

Hindistan’ın Ay’a gerçekleştirdiği başarılı inişi, kendi uzay programları için devasa bir kazanım olarak görülmekle kalmıyor; aynı zamanda Ay’ı anlama noktasında uluslararası çabalara da büyük bir katkıda bulunuyor. Bu türden bir başarı, oldukça zorlu bir süreç. Yakın zamanda Rusya’nın Luna-25 görevi, Ay’a başarılı bir iniş gerçekleştiremeyerek hüsranla sonuçlandı. Nisan ayında benzer bir şekilde, özel bir Japon girişimi de Ay yüzeyine çakıldı. İşte bu yüzden Hindistan Uzay Araştırma Organizasyonu (ISRO) tarafından gerçekleştirilen Chandrayaan-3 görevinin başarısı oldukça özel bir anlam taşıyor.

23 Ağustos’ta yerel saatle 18.00 civarında Ay’ın güney kutbuna yakın bir bölgeye başarılı bir iniş gerçekleştirildi. Bu, Hindistan’ı kontrollü bir Ay inişi gerçekleştiren dördüncü ülke (Amerika Birleşik Devletleri, Sovyetler Birliği ve Çin'den sonra) yapıyor. Dahası, Hindistan kutba yaklaşık 600 kilometre uzaklıkta olan bu yüksek enlemlere iniş yapan ilk ülke oldu. Bu oldukça önemli çünkü kutup bölgelerinin gelecekteki Ay araştırmaları için, örneğin roket yakıtının bileşenleri kaynağı olarak kullanılabilecek buz içerdiği düşünülmekte.

Bunu takip eden saatlerde, Chandrayaan-3’ün iniş modülü Vikram (Hindistan’ın uzay programının kurucusu fizikçi Vikram Sarabhai’nin adını taşıyan) Ay yüzeyini incelemek üzere küçük bir araştırma aracını göreve soktu. Güneş enerjisiyle çalışan bu misyon, Ay gecesi bu bölgeye vurana dek yaklaşık iki hafta sürmeli.

ISRO, önceki bir başarısızlıktan ders çıkararak bu başarıya ulaştı. 2019 yılında Chandrayaan-2 adlı görev, Ay yüzeyine iniş yaparken başarısız olmuştu. ISRO mühendisleri, Chandrayaan-3'e birçok yedek sistem ekledi ve aracın potansiyel sorunlarda nasıl tepki vereceğini daha titizlikle test etti.

Önümüzdeki yıllarda Ay’a gerçekleştirilecek birçok görev planlanıyor. Yaklaşan günlerde Japonya, özel iniş tekniklerini test etmek üzere bir uzay aracı göndermeyi planlıyor. Bu durum, ulusların belirli kilometre taşlarına ilk ulaşma yarışında olduğu yeni bir uzay yarışı olarak değerlendirilebilir. Ancak uzay yazarı Jatan Mehta’nın bu ayda belirttiği gibi: “Bu soğuk savaş dönemi değil. Bütçeler, önemsiz ilklerin peşinden giderek pahalı donanımların heba edilmesi riskini taşımıyor.”alert-info

Ay keşifleri, bilim ve mühendislik için yeni bir sınav alanı olarak görülebilir. Önceki ISRO görevleri zaten Ay biliminde yeni gelişmelere yol açtı. 2008'de başlatılan Hindistan’ın ilk Ay görevi Chandrayaan-1, Ay'da suyun varlığını onaylamada önemli bir rol oynadı. Öte yandan, Chandrayaan-2'nin yörünge bileşeni, iniş modülü başarısız olsa da Ay yüzeyini incelemeye devam ediyor. Eğer Chandrayaan-3 iyi işlev görmeye devam ederse, yüzeyin kimyası ve mineralojisine dair veri toplayacak.

Roscosmos’un genel müdürü Yury Borisov, bu hafta Rusya’nın Ay görevinin neden başarısız olduğunu açıkladı: Ülkenin Ay programı neredeyse beş on yıl boyunca durmuştu, bu da Ay'a ulaşmak için gerekli olan uzmanlığı zayıflatmıştı. ISRO ise, mühendislik yeteneğini artırarak başarıları üzerine sürekli olarak inşa etti, ancak Chandrayaan-3’e ne kadar harcadığı konusunda bilgi vermedi.

Hindistan Başbakanı Narendra Modi, milyonlarca insanla birlikte inişi izlerken şu doğru sözleri söyledi: “Bu başarı, tüm insanlığa aittir.” Aynı zamanda, bu başarı Hindistan’ın birçok nesil boyunca bilim insanları ve mühendisler için tartışmasız bir başarısıdır.

Kaynak: Nature 620, 921 (2023), https://www.nature.com/articles/d41586-023-02685-4