Evrim teorisi, canlıların zaman içinde değiştiği ve çeşitlendiği, türlerin ortak bir atadan evrimleştiği ve doğal seleksiyonun bu değişim ve çeşitliliği yönlendirdiği bir bilimsel açıklamadır. Bu teori, modern biyolojinin temel taşlarından biridir ve bilim dünyasında geniş bir kabul görür. Evrim teorisine ilişkin temel kavramları anlamak, biyoloji ve evrimsel süreçler hakkında daha iyi bir anlayış sağlamaya yardımcı olabilir.
İşte evrim teorisi ile ilgili yaygın ve önemli 50 terim, kavram ve kelime:
1. Evrim
Canlıların nesiller boyunca genetik materyallerindeki değişimlerle zamanla değişim göstermesi.
2. Tür
Doğal seçilimle birbirinden farklılaşan ve üreme ile yavru verebilen organizmaların grubu.
3. Doğal Seçilim
Belirli genotiplerin veya özelliklerin, çevresel faktörler ve rekabet nedeniyle avantajlı hale gelerek daha fazla üreme başarısı sağlaması.
4. Genetik
Organizmaların miras aldığı genler ve DNA ile ilgili olan her şey.
5. Mutasyon
DNA diziliminde meydana gelen kalıtsal değişiklikler.
6. Adaptasyon
Bir organizmanın çevresel koşullara uyum sağlamak için evrimsel değişiklikler geçirmesi.
7. Gen
Canlıların kalıtsal özelliklerini taşıyan DNA bölümleri.
8. Genotip
Bir organizmanın genetik bilgisi veya genlerin toplamı.
9. Fenotip
Genotipin ortaya çıkardığı gözlemlenebilir özellikler.
10. Popülasyon
Aynı türden organizmaların belirli bir alanda bir araya gelmesi.
11. Açıklanamayan Özellikler
Bir organizmanın evrimsel süreçler sonucunda açıklanamayan ve işlevi bilinmeyen özellikleri.
12. Ortak Ata
Farklı türlerin ortak bir atadan türediği varsayılan organizma.
13. Fosil
Geçmişte yaşamış organizmaların taşlaşmış kalıntıları.
14. Fosil Kaydı
Fosil kalıntılarının oluşturduğu belgelerin toplamı.
15. İzole
Belirli bir popülasyonun diğerlerinden ayrılması ve çevresel baskılara farklı şekilde tepki vermesi.
16. Genetik Sürüklenme
Rastgele gen frekansı değişimleri nedeniyle bir popülasyonun genetik yapısının zaman içinde değişmesi.
17. Mimetizm
Bir organizmanın başka bir organizmayı taklit etmesi.
18. Kamuflaj
Bir organizmanın çevresine uyması ve kendini gizlemesi için renk veya şekil değiştirmesi.
19. Homolog Yapılar
Farklı organizmalarda farklı işlevlere sahip olsa da aynı yapısal özellikleri paylaşan organlar.
20. Analog Yapılar
Farklı organizmalarda benzer işlevlere sahip olmasına rağmen farklı yapısal özelliklere sahip organlar.
21. Adaptif Radyasyon
Bir atadan türeyen organizmaların farklı çevresel koşullara uyum sağlamak için farklılaşması.
22. Biyocoğrafya
Canlıların coğrafi dağılımını inceleyen bilim dalı.
23. İlkedenlik
Bir türün varlığı ve değişimi için evrimsel süreçlerin belirli ilkelere uyması.
24. Kladistik
Canlıları ortak atalarına dayalı olarak sınıflandıran yöntem.
25. Paleontoloji
Fosilleri ve geçmiş yaşamı inceleyen bilim dalı.
26. Homolog Genler
Farklı organizmalarda aynı kökene sahip olan genler.
27. Homolog
Farklı organizmalarda aynı kökene sahip olan yapılar.
28. Heterozigot
İki farklı aleli taşıyan organizma.
29. Homozigot
İki aynı aleli taşıyan organizma.
30. Seçici Baskı
Çevresel faktörlerin, belirli özelliklere sahip bireylerin avantajlı olmasını sağlaması.
31. Gen Akışı
Genlerin bir popülasyon içinde başka bir popülasyona taşınması.
32. Sınıflandırma
Canlıları gruplandırmak için türleri ve türler arasındaki ilişkileri sıralama yöntemi.
33. Açık Seleksiyon
Belirli bir özelliği olan bireylerin doğrudan avantajlı olduğu seçilim türü.
34. Cinsiyet Seçimi
Bir cinsiyetin diğerine tercih edildiği veya seçildiği durumlar.
35. Artalan
Bir organizmanın yaşama, büyümeye ve üremeye uygun olduğu çevresel koşullar.
36. Cinsel Seçilim
Belirli bir özellik veya davranışın üreme başarısını artırdığı seçilim türü.
37. Rekombinasyon
Genetik materyaldeki DNA parçalarının karışması veya değiş tokuşu.
38. Kromozom
DNA ve proteinlerden oluşan genetik materyalin taşındığı yapılar.
39. Lamarckizm
Evrimsel değişimde karakteristik özelliklerin edinilen özelliklerin aktarılmasıyla meydana geldiğini öne süren bir teori.
40. Adaptif Mutasyon
Bir organizmanın çevresel koşullara uyum sağlamak için geliştirdiği mutasyonlar.
41. Evrimsel Ağaç
Farklı türlerin ortak atalara dayalı olarak ilişkilendirildiği ve gösterildiği diyagram.
42. Homoplazi
Farklı türler arasında benzerliklerin ortaya çıkması, ancak ortak bir atadan değil bağımsız evrimsel süreçlerden kaynaklanması.
43. Kritik Yumurta Dönemi
Embriyonik gelişimin belirli bir dönemi, çevresel faktörlerin etkisiyle belirli özelliklerin gelişimini etkiler.
44. İzogami
Eşit büyüklükte ve yapıda gametlerin birleşmesiyle gerçekleşen eşeyli üreme.
45. Mikroevrim
Kısa süreli ve dar bir ölçekte gerçekleşen evrimsel değişimler.
46. Makroevrim
Uzun süreli ve geniş bir ölçekte gerçekleşen evrimsel değişimler.
47. Stabilizan Seçilimi
Ortalama fenotipe doğru seleksiyon baskısının olduğu seçilim türü.
48. Çaprazlama
İki farklı bireyin genetik materyalini birleştirerek yeni bireylerin oluşmasını sağlayan süreç.
49. Lamarckizm
Organizmaların çevresel değişikliklere uyum sağlamak için yaşamları boyunca kazandıkları özelliklerin gelecek nesillere aktarıldığına inanan bir evrim teorisi.
Yorum Gönder
Yorum yaparken, içerik konusuyla alakalı yorum olmasına ve yazım/dil bilgisi kurallarına uymaya lütfen özen gösterin.